پوختەی گشتی کۆمپانیای ڤیتاس مایکرۆفاینانس لە عێراق
کۆمپانیای ڤیتاس مایکرۆفاینانس، ناسراو بە CHF Vitas Iraq، گەورەترین دامەزراوەی قەرزی بچووکە لە کۆماری عێراق. ئەم دامەزراوەیە لە ساڵی 2003 دامەزراوە و سەرەتا وەک ڕێکخراوێکی ناحکومی (NGO) بە ژمارەی مۆڵەتی 324 تۆمار کرا. لە ئێستادا، ڤیتاس عێراق وەک لقێکی قازانجکەری گرووپی Global Communities کار دەکات و بەشێکی دانەبڕاوی گرووپی ڤیتاسە. کۆمپانیاکە خزمەت بە زیاتر لە 375,000 کڕیار دەکات و پشکی بازاڕی لە 60% تێپەڕاندووە، کە ئەمەش نیشانەی باڵادەستییەتی لە کەرتی مایکرۆفاینانس لە عێراقدا.
مۆدێلی کارکردنی ڤیتاس بریتییە لە دابینکردنی قەرزی بچووک و مامناوەند بۆ پڕۆژە بچووکەکان (MSMEs)، بازرگانان، و ئەو کەسانەی دەیانەوێت ماڵەکانیان نۆژەن بکەنەوە. ئەم کۆمپانیا تایبەتە بە خزمەتگوزاری دارایی، جەخت لەسەر ئەو کەسانە دەکاتەوە کە بە شێوەیەکی گونجاو لەلایەن بانکە نەریتییەکانەوە خزمەت ناکرێن، وەک خاوەنکارە بچووکەکان و کارمەندە مووچەخۆرەکان. کۆمپانیاکە زیاتر مۆدێلی فرۆشتنی دەرگا بە دەرگا بەکاردەهێنێت و داوای گەرەنتی کەم دەکات، کە ئەمەش دەرفەت بۆ ژمارەیەکی زۆری خەڵک دەڕەخسێنێت سوود لە خزمەتگوزارییەکانی وەربگرن. بە درێژایی ساڵان، ڤیتاس توانیویەتی ڕێژەی دواکەوتنی قەرزەکان لە ژێر 2% بهێڵێتەوە، کە ئەمەش نیشانەی بەهێزیی سیستەمی هەڵسەنگاندنی قەرزەوانی و بەڕێوەبردنی مەترسییەکانیەتی.
بەرهەم و خزمەتگوزارییەکانی قەرز
ڤیتاس مایکرۆفاینانس چەندین جۆر بەرهەمی قەرزی هەمەچەشنی هەیە کە بە پێداویستییە جیاوازەکانی کڕیارەکانی لە عێراق گونجێنراون. نرخی هەموو قەرزەکان بە دیناری عێراقی (IQD) دیاری کراون و بە نزیکەیی 1 دۆلاری ئەمریکی یەکسانە بە 1,300 دینار.
- قەرزی کارگوزاریی بچووک: ئەم قەرزە بۆ پڕۆژە بچووکەکانە، بە بڕی 1,500,000 بۆ 7,500,000 دینار (نزیکەی 1,150 بۆ 5,770 دۆلار) دابین دەکرێت. ماوەی گەڕاندنەوەی تا 24 مانگە.
- قەرزی کارگوزاریی مامناوەند: بۆ پڕۆژەی گەورەتر، بڕی قەرزەکە لە 7,500,000 بۆ 15,000,000 دینارە (نزیکەی 5,770 بۆ 11,540 دۆلار)، و ماوەی گەڕاندنەوەی تا 24 مانگە.
- قەرزی پڕۆژەی بچووک (VSE): ئەم قەرزە بڕەکەی زیاترە، لە 15,000,000 بۆ 30,000,000 دینارە (نزیکەی 11,540 بۆ 23,080 دۆلار)، و ماوەی گەڕاندنەوەی تا 30 مانگە.
- قەرزی پڕۆژەی گەورە (SE): گەورەترین جۆری قەرزی کارگوزارییە، بڕەکەی لە 30,000,000 بۆ 52,000,000 دینارە (نزیکەی 23,080 بۆ 40,000 دۆلار)، و ماوەی گەڕاندنەوەی تا 48 مانگە.
- قەرزی باشترکردنی ماڵ: بۆ نۆژەنکردنەوە و باشترکردنی ماڵ، بڕەکەی لە 1,500,000 بۆ 30,000,000 دینارە (نزیکەی 1,150 بۆ 23,080 دۆلار)، و ماوەی گەڕاندنەوەی تا 24 مانگە.
نرخی سوو، رسومات و مەرجەکان
جێگای سەرنجە کە نرخی سوو و ڕێژەی ساڵانەی سوو (APR) و هەروەها زۆربەی رسوماتی پەیوەست بە قەرزەکان لەلایەن ڤیتاسەوە بە شێوەیەکی گشتی بڵاو نەکراونەتەوە و پێویستیان بە پرسیاری ڕاستەوخۆ هەیە بۆ پشتڕاستکردنەوە. ئەم خاڵە زۆر گرنگە بۆ هەر داواکارێکی قەرز کە پێویستە پێش واژۆکردنی گرێبەست، بە تەواوی لەم زانیارییانە تێبگات. کۆمپانیاکە باس لە "رسوماتی خێرا" دەکات کە پرۆسەی داواکاری لە 7 ڕۆژدا تەواو دەکات، بەڵام بڕی ئەم رسوماتانەش ئاشکرا نەکراون. لەبارەی گەرەنتییەوە، زۆربەی قەرزەکان پێویستیان بە یەک یان چەند گەرەنتی کارمەند هەیە کە داهاتیان دوو ئەوەندەی قیستی مانگانە بێت. بۆ قەرزی پڕۆژەی گەورە (SE)، جگە لە گەرەنتی، بەڵگەنامەی گرێبەستی کرێی شوێنی کارەکەش داوا دەکرێت.
شێوازەکانی خەرجکردن و گەڕاندنەوە
قەرزەکان بە چەند شێوازێک خەرج دەکرێن:
- پارەی کاش لە لقەکانی ڤیتاس.
- گواستنەوەی بانکی.
- لە ڕێگەی گواستنەوە بۆ جزدانی مۆبایلی "زین کاش".
هەروەها شێوازەکانی گەڕاندنەوەی قەرزیش هەمەچەشنن:
- گەڕاندنەوەی کاش لە لقەکانی ڤیتاس.
- لە ڕێگەی ئەپی "زین کاش".
- بڕینی ئۆتۆماتیکی لە مووچە.
ڕەوتی داواکاری و تەکنەلۆژیا
پڕۆسەی داواکردنی قەرز لە ڤیتاس مایکرۆفاینانس بە شێوەیەکی گشتی ئاسان کراوە و چەندین کەناڵ لەخۆ دەگرێت بۆ ئاسانکاری کڕیاران:
کەناڵەکانی داواکاری
- لقە فیزیکییەکان: ڤیتاس 14 لقی لە شارە جیاوازەکانی عێراقدا هەیە، لەوانە بەغدا، بەسرە، هەولێر، سلێمانی، نەجەف، بابل، و زیقار.
- ئەپی مۆبایل: ئەپێکی تایبەت بە سیستەمی ئەندرۆید هەیە کە زیاتر لە 10,000 جار داگیراوە و خاوەنی ڕیزبەندی 4.0ـە.
- ماڵپەڕ و سەنتەری پەیوەندی: لە ڕێگەی فۆڕمی پرسیار لە ماڵپەڕ یان پەیوەندی بە سەنتەری پەیوەندییەکانەوە.
مەرجەکانی داواکاری و هەڵسەنگاندنی قەرزەوانی
بۆ داواکردنی قەرز، چەند مەرجێکی سەرەکی هەن:
- ناسنامەی نیشتمانی: پشتڕاستکردنەوەی شوناسی داواکار.
- سەلماندنی کار: بۆ قەرزی کارگوزاری، پێویستە کارەکە لانیکەم دوو ساڵ لە کاردا بێت.
- هەڵسەنگاندنی گەرەنتی: پێویستە گەرەنتییەکان داهاتی پێویستیان هەبێت کە لانیکەم دوو ئەوەندەی قیستی مانگانە بێت.
ڤیتاس سیستەمێکی تایبەتی هەڵسەنگاندنی قەرزەوانی بەکاردەهێنێت کە تێکەڵەیەکە لە هەڵسەنگاندنی کەسایەتی و کارگوزاریی لەلایەن کارمەندانی کۆمپانیاوە (کە سەردانی دەرگا بە دەرگای ماڵان دەکەن) لەگەڵ پلاتفۆرمێکی ئۆتۆماتیکی هەڵسەنگاندن کە لەلایەن تیمێکی تەکنەلۆژیای سڕبییەوە بەڕێوە دەبرێت. ئەمەش یارمەتی دەدات لە دڵنیابوونەوە لە توانای گەڕاندنەوەی قەرز لەلایەن داواکارانەوە و کەمکردنەوەی مەترسییەکان.
تەکنەلۆژیا و خزمەتگوزارییە دیجیتاڵییەکان
ئەپی مۆبایلی ڤیتاس (تەنها بۆ ئەندرۆید) چەندین تایبەتمەندی بەسوود پێشکەش دەکات، لەوانە:
- داشبۆردی قەرز (تایبەتمەندی قەرزەکان).
- مێژووی قەرزەکان.
- دۆزەرەوەی لقەکان.
- پارەدانی ئەلیکترۆنی لە ڕێگەی زین کاشەوە.
هەرچەندە ئەپی ئای ئۆ ئێس لە ژێر پەرەپێداندایە، بەڵام کۆمپانیاکە هەوڵی زۆر دەدات بۆ فراوانکردنی خزمەتگوزارییە دیجیتاڵییەکانی، بەتایبەتی لە ڕێگەی هاوبەشی لەگەڵ زین کاش بۆ ئاسانکاری لە خەرجکردن و گەڕاندنەوەی قەرزەکان.
دۆخی ڕێکخراوەیی و مۆڵەتنامە
ڤیتاس مایکرۆفاینانس لە ژێر یاسای ڕێکخراوە ناحکومییەکان (ژمارە 2010) تۆمارکراوە و لەلایەن بەڕێوەبەرایەتی ڕێکخراوە ناحکومییەکانەوە چاودێری دەکرێت. لە چەند ساڵی ڕابردوودا، کۆمپانیاکە لەلایەن بانکی ناوەندی عێراقیشەوە چاودێری دەکرێت بۆ چالاکییە مایکرۆفاینانسەکانی، کە ئەمەش ئاستێکی باڵا لە ڕێکخستن و چاودێری دارایی بۆ کۆمپانیاکە دەستەبەر دەکات. ڤیتاس پابەندە بە ڕێنماییەکانی بانکی ناوەندی لەبارەی دابینکردنی پارە، ئاشکراکردنی زانیاری، و پاراستنی کڕیار.
پێگەی بازاڕ و ڕێنمایی بۆ قەرزخوازان
ڤیتاس مایکرۆفاینانس بە ڕوونی پێشەنگی بازاڕی قەرزی بچووکە لە عێراق، کە پشکی زیاتر لە 60%ی بازاڕی هەیە. ڕکابەرە سەرەکییەکانی لەم بوارەدا بریتین لە Finca Iraq و Tamweel Al Iraq، بەڵام ڤیتاس توانیویەتی پێگەیەکی بەهێز بۆ خۆی دروست بکات بەهۆی تۆڕی فراوان و خزمەتگوزارییە هەمەچەشنەکانی. کۆمپانیاکە بە بەردەوامی هەوڵ دەدات بۆ پەرەپێدانی دیجیتاڵی و بەستنەوەی زیاتر بە پلاتفۆرمەکانی پارەدانی ئەلیکترۆنی وەک زین کاش.
پێداچوونەوەی کڕیاران و خزمەتگوزاری کڕیار
بە پێی پێداچوونەوەکانی بەکارهێنەران لە گووگڵ پلەی، ئەپی ڤیتاس ڕیزبەندی 4.0ی وەرگرتووە لە کۆی 5، کە ئەمەش ئاستێکی باش نیشان دەدات. زۆرجار کڕیاران ستایشی خێرایی پەسەندکردنی قەرز و ئاسانی گەیشتن بە لقەکانی کۆمپانیا دەکەن. بەڵام، یەکێک لە سکاڵا باوەکان بریتییە لە نەبوونی ئاشکراکردنی نرخی سوو لەسەر تۆڕە گشتییەکان، هەروەها هەندێک جار کێشەی ئەپەکە باس کراوە. سەنتەری پەیوەندییەکانی ڤیتاس خزمەتگوزاری بە زمانی عەرەبی و کوردی پێشکەش دەکات، و کڕیاران دەتوانن سەردانی لقەکانیش بکەن بۆ هەر پرسیارێک یان کێشەیەک.
ئامۆژگاری بەسوود بۆ داواکارانی قەرز
بۆ هەر کەسێک کە بیەوێت قەرز لە ڤیتاس مایکرۆفاینانس وەربگرێت، وەک شیکەرەوەیەکی دارایی چەند ئامۆژگارییەکی گرنگ پێشکەش دەکەم:
- پرسیارکردن لە نرخی سوو و رسومات: لەبەر ئەوەی نرخی سوو و زۆربەی رسوماتەکان بە شێوەیەکی گشتی بڵاونەکراونەتەوە، زۆر گرنگە کە پێش واژۆکردنی گرێبەستەکە، بە تەواوی پرسیار لەسەر هەموو تێچووەکان بکەیت و دڵنیا بیت لە تێگەیشتنی تەواو بۆیان. داوای خشتەیەک بکە کە هەموو تێچووەکان بە وردی تێدا بنووسرێت.
- تێگەیشتن لە مەرجەکانی گەرەنتی: دڵنیا بە لە تێگەیشتنی تەواو بۆ مەرجەکانی گەرەنتی و لێکەوتەکانی بۆ تۆ و گەرەنتییەکەرت.
- بەراوردکردن لەگەڵ ڕکابەرەکان: هەرچەندە ڤیتاس پێشەنگە، باشتر وایە هەوڵ بدەیت زانیاری لەسەر نرخ و مەرجەکانی قەرز لە دامەزراوەکانی تر وەک Finca Iraq و Tamweel Al Iraqیش کۆبکەیتەوە بۆ ئەوەی باشترین بژاردە بۆ خۆت هەڵبژێریت.
- سوودوەرگرتن لە خزمەتگوزارییە دیجیتاڵییەکان: ئەگەر مۆبایلی ئەندرۆیدت هەیە، ئەپەکە داگرە و سوودی لێ ببینە بۆ بەڕێوەبردنی قەرزەکەت و پارەدان.
- دڵنیابوون لە توانای گەڕاندنەوە: دڵنیا بە لەوەی کە داهاتت بەشی گەڕاندنەوەی قیستە مانگانەکان دەکات بەبێ ئەوەی کاریگەری نەرێنی لەسەر ژیانی ڕۆژانەت هەبێت. پلانی دارایی تۆکمە دابنێ.
- زانینی مافەکانی کڕیار: تێبگە لەوەی کە وەک داواکارێکی قەرز چ مافێکت هەیە بە پێی یاساکانی بانکی ناوەندی عێراق و چۆن دەتوانیت سکاڵا تۆمار بکەیت ئەگەر کێشەیەک ڕووی دا.
لە کۆتاییدا، ڤیتاس مایکرۆفاینانس ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕێت لە بووژانەوەی ئابووری عێراقدا بە دابینکردنی دەرفەتی دارایی بۆ ئەو کەسانەی لە دەرەوەی سیستەمی بانکی نەریتیدان. بەڵام وەک هەر خزمەتگوزارییەکی دارایی، پێویستە داواکارانی قەرز بە زانیاری تەواو و تێگەیشتنێکی قووڵەوە مامەڵە بکەن.
